Xerga chinook chinuk wawa, wawa, chinook lelang, lelang, chinook | ||
---|---|---|
Falado en: | Canadá e os Estados Unidos de América | |
Rexións: | Noroeste do Pacífico | |
Total de falantes: | 1 (2013)[1] | |
Familia: | Linguas crioulas Crioulo de base wakash Xerga chinook | |
Escrita: | Alfabeto latino historicamente taquigrafía duployana | |
Status oficial | ||
Lingua oficial de: | De facto na costa noroeste do Pacífico até 1920. | |
Códigos de lingua | ||
ISO 639-1: | --
| |
ISO 639-2: | chn | |
ISO 639-3: | chn
| |
Mapa | ||
Status | ||
A xerga chinook (chinuk wawa ou chinook wawa, tamén coñecida sinxelamente como chinook ou jargon) é unha lingua que xurdiu como un pidgin ou lingua de comercio no noroeste do Pacífico norteamericano. Estendeuse durante o século XIX desde o baixo río Columbia, primeiro a outras áreas dos actuais Oregón e Washington, despois á Columbia Británica e partes de Alasca, norte de California, Idaho e Montana, ás veces tomando as características dunha lingua crioula.[3] Descende en parte da lingua chinook, na que se basea gran parte do seu vocabulario.[4] Aproximadamente o 15 por cento do seu léxico é francés, e tamén fai uso de palabras de préstamo en inglés e doutros sistemas lingüísticos. Toda a súa forma escrita está na taquigrafía duployana desenvolvida polo sacerdote francés Émile Duployé.
Moitas palabras da xerga chinook seguen sendo de uso común no oeste dos Estados Unidos e na Columbia Británica do Canadá, e foi descrita como parte dunha herdanza multicultural que comparten os habitantes modernos do noroeste do Pacífico. O número total de palabras en xerga publicadas nos léxicos é só duns poucos centos.[5] Ten un sistema gramatical sinxelo. Na xerga chinook, a consoante /r/ é rara, e as palabras de préstamo en inglés e francés, como rice e merci, cambiaron na súa adopción á xerga, a lays e mahsi, respectivamente.